Monday, September 18, 2006

Coch y Bonddu eto


Heddiw cefais y llun yma gan Humphrey, gwr fy ffrind Louie. Mae Humphrey yn hoffi pysgota ac mae hefyd yn cawio(gwneud ei blu ei hun).

"I wneud y bluen pysgota Gymreig “Coch y Bonddu”- pluen fyd enwog - defnyddir pluen o fantell iâr neu geiliog sy’n ‘goch gyda bôn du’; defnyddir edefynnau o bluen cynffon ceiliog paun i wneud y corf, gyda weiren aur denau yn rhedeg trwyddo (gweler y llun)."

Daeth hyn ac adgofion melys iawn yn ol i mi. Pan oeddwn tua 14eg oed cofiaf fy hun yn eistedd wrth fwrdd crwn yn y gegin fach hefo mam a nhad yn gwneud y plu yma. Y tri ohonom wrthi am y gorau. Doedd o ddim yn hawdd i ddechrau a 'doedd y rhai oedd mam a finnau yn eu gwneud ddim yn pasio'r 'test'. Ond ar ol gwneud rhyw hanner dwsin 'roeddynt wedi gwella.

Gofynais yn ddiweddar beth oedd y ffurf fenywaidd o cyfyrder(au) a dyma'r ateb gan Humphrey-y ffurf fenywaidd o cyfyrder(au) yw ‘cyfyrdder(au). Diolch iti unwaith eto!

Sunday, September 17, 2006


Tybed oes un ohonoch wedi sylwi ar y ty hynod yma ar yr ochr arall i Bont y Pair? Welais i erioed simnai fel hon.


Mae'r ddau yma yn chwarae jas yn amal iawn yn Llandudno ond dyma'r tro cyntaf i mi eu gweld yma ym Metws y Coed. 'Roeddynt yn sefyll ar lan yr afon a'u cefnau at yr olygfa yma.


I goroni diwrnod braf fe syrthiais mewn cariad. Mewn cariad dros fy mhen a'm clustiau a'r ci yma.


Ci hoffus iawn o'r enw Titan. Ci Newfoundland ydi hwn ac 'roedd yn anferth er nad yw ond yn ddyflwydd oed. Mae'n dal i dyfu.
Mae'r cwn yma yn reddfol yn hoff o ddwr ac yn gallu nofio yn gryf. Maent yn cael eu defnyddio i achub pobl mewn perygl yn y mor. Ond 'roedd perchennog hwn yn dweud mai dyma'r unig gi Newfoundland oedd yn gwybod amdano oedd yn casau mynd i'r dwr.

Aethom i Betws y Coed pnawn Sadwrn ac 'roedd yn hynod o braf yno. 'Roeddwn wedi gobeithio cael llun o'r Cry Glas anferth welais yno yr wythnos cynt. Cefais gip bach arno a'i ben yn ei blu yn edrych yn drist iawn. Tynnais ei lun ond 'roedd yn rhy bell a di-sylw i'w bostio yn fan hyn.

Ond dyma ichi beth wnes i sylwi arno, y coed derw yn pwyso o fes(piti na fuaswn yn gwybod syt i roi to bach ar fy ngeiriau)A dyma luniau i chi i brofi hynny. Welsoch chi gymaint a hyn ar y coed o'r blaen? Tybed ydi hyn yn golygu ein bod am Aeaf caled? Tynnais lun coeden gelyn a honno hefyd yn llawn aeron coch.

Tuesday, September 12, 2006

Castell Conwy yn y nos

(Cliciwch i weld y lluniau yn fawr)


Dyma lun Conwy a dynais drwy'r ffenestr agored heno. 'Rwyf newydd lwyddo i dynnu lluniau yn y nos gan ddefnyddio 'tripod'.


Dyma lun arall ychydig yn nes. Pan fyddaf yn edrych arno wedi ei oleuo fel hyn, gallaf ddychmygu sut yr oedd yn edrych pan gafodd ei adeiladu gan ei fod wedi ei wyn-galchu. 'Roedd yn adeilad hardd yn siwr o fod, ond yn adeilad i ddychryn yr un pryd. Adeiladwyd y castell a wal y dref mewn 4 blynedd, dechreuwyd yn 1283 a'i orffen yn 1287. Daeth Edward y 1af a chriw o Saeson i fyw i'r dref ond wrth gwrs 'doedd dim Cymru yn cael byw yno. 'Roeddynt yn dal i feddwl am y dref fel tref Saesnig 200 gan mlynedd yn ddiweddarach.
Taswn i yn medru sgwenu nofel, dwi'n siwr fod yna destyn da i ddefnyddio dychymyg yma.

Friday, September 08, 2006

Esgid Mam

'Rwyf yn perthyn i grwp o'r enw 'Designbytes' yn Awstralia. Grwp yn gwneud gwaith 'mixed-media' gan ddefnyddio cyfrifiadur i ddylunio'r gwaith ydy hwn. Penderfynwyd cyfnewid tudalennau wedi eu gorffen a'n gilydd. Un ar bymtheg oedd yn perthyn i'r grwp cyfnewid llyfrau. Dewisodd pob un ei bwnc ei hun, ac wedyn anfonodd bob un dudalen i siwtio pwnc y naill a'r llall.
Dewisais i y pwnc Darnau(Fragments)


Y rheswm am hyn fel y dywedais o'r blaen, mae fy nghof o lwy garu Nain yn fratiog iawn. 'Gallaf weld y darnau a'r llwy fel breuddwyd yn fy mhen.

Dewis un arall oedd 'Amser arall, lle arall' neu 'Another Time, Another Place'.
Dewisais y tro yma wneud tudalen fel cwilt bychan am esgid gafodd fy mam yn y ffair.
Bu farw fy nhaid o'i anafiadau yn y Rhyfel Byd Cyntaf pan oedd fy mam yn 9 oed a'i brawd yn 7. Bu fy Anti Elin yn garedig iawn wrthynt yn ystod yr adeg yma. Unwaith aeth a mam i'r ffair a phrynodd esgid degan hefo carai arni iddi. Mae'r esgid yn dal gennyf.


Dyma'r esgid. Os cliciwch i weld llun mwy fe sylwch ar graciau wedi eu trwsio ar ochr yr esgid. Gollyngais hi wrth llnau un diwrnod.


Hwn oedd y llun ddyluniais ar y cyfrifiadur gan ddefnyddio dau lun, un o Anti Elin a'r llall o mam a'u rhoi at eu gilydd. 'Roeddwn wedi tynnu llun y ceffylau yn y 'Victorian Extravaganza' yn Llandudno ac i orffen tynais lun o'r esgid a'u cyfuno. Y bwriad cyntaf oedd ysgrifennu 'Kindness' arno, ond ail feddwl a sgwenu Esgid Mam arno yn Gymraeg.


A dyma'r dudalen anfonais i Awstralia. Mae wedi ei brintio a'i gwiltio, gyda'g ychydig o wnio rhydd ar y peiriant gwnio.

Tuesday, September 05, 2006

Diwrnod Mawr gyda'r BBC

(Cliciwch i weld llun cliriach)

Cefais gyntaf ar draethawd pan oedd Llwyd o'r Bryn yn beirniadu yn Eisteddfod Nantlle tua 1949. 'Dwi'n meddwl mai'r testyn oedd 'Diwrnod Bythgofiadwy'. Yn digwydd bod, ychydig cyn hyn roeddwn wedi cael canu hefo 'Parti bach' Mr C H Leonard (oedd yn athro yn Ysgol Dyffryn Nantlle) ar y Radio, ynghyd a Sassie Rees, Llwyd o'r Bryn, Gwynn Jones, J O Williams, Osian Ellis, Ifan O Williams a Sam Jones. Dyna i chi fraint oedd cael bod ar yr un rhaglen a'r enwogion yma i gyd. Dyma'r hanes a ddewisais ysgrifennu amdano yn y traethawd, a dywedodd Llwyd O'r Bryn ar ei feirniadaeth fod yn rhaid iddo roi'r wobr i mi gan fy mod wedi gwerthu cymaint o ledod.

O edrych yn ol, mae'n siwr o fod yn un o'r dyddiau hynny sydd yn aros mewn cof am byth. Cefais lofnod pob un ohonynt y diwrnod hwnnw ar yr un darn papur, ond Mr Leonard ei hun. 'Roweddwn ormod o'i ofn i ofyn am ei lofnod.

Dwi'n siwr fod y llofnodion yma yn werthfawr iawn ac os oes rhywun yn gwybod beth ddylwn ei wneud a'r papur yma rhag iddo gael ei daflu(fel sydd yn sicr o ddigwydd) ar fy ol, a fuasech mor garedig a gadael i mi wybod?.

Friday, September 01, 2006

Coch y Bonddu

Wrth edrych i fyny y gair 'Conchy Bondhu' y soniais amdano ychydig ddyddiau'n ol yn Google, fe ddois ar draws hwn Welsh week, mate! - Wales has a lot of good fishing to offer - Global FlyFisher
Tybed wyt ti wedi gweld hwn Humphrey? A dyma un arall o ddiddordeb mawr i bobl sydd yn 'cawio', Classic Wet Flies - Bergman and Beyond - Global FlyFisher

Mae sawl gelyn gan y pysgotwr. Tri fedra'i cofio, y cry glas, y bili dowcar a'r dyfrgi. Y tri yn hoff o bysgod.