Pysgota

Tri peth oedd yn bwysig i nhad, cerddoriaeth, pysgota a'i deulu.
'Roedd ganddo gwch ar lan llyn Nantlle ar hyd y blynyddoedd, ond yn anffodus 'does gen i ddim llun ohono yn ei gwch.


Mae gen i lun o nhaid yn y cwch hefo'i gi du 'Don', mae'r llun yma a llawer o hanes y teulu yn y llyfr adgofion a ysgrifennodd Tomos Alun Willaims, galwodd ei lyfr yn Atgofion Uncle Tomos.
Ynddo mae'n son am fy nhaid yn gwneud plu pysgota. Cofiaf y bwrdd a'r taclau lle byddai fy nhaid yn gwneud ei blu mewn cornel o'r cwt golchi yng ngwaelod yr ardd. 'Roedd fy nhaid wedi marw rai blynyddoedd cyn i mi gael fy ngeni yn anffodus.
Byddai fy nhad hefyd yn gwneud plu, a byddai fy mam a finnau yn ei helpu os byddai ganddo angen gwneud rhai fesul cant i siop ym Mhenygraes.

Beth ddaeth a'r pwnc yma i fy meddwl 'rwan meddech chi? Ysgrifennais am y diwrnos difyr gefais yng nghwmni fy hen ffrindiau ysgol yma Aduniad.
Fe aeth y sgwrs yn naturiol o un oeth i'r llall, a deallais fod Humphrey, gwr Louie wrth ei fodd yn pysgota, ac hefyd yn hoffi 'Cawio' meddai hi. Dyma air hollol newydd i mi am 'wneud plu'. Edrychais o i fyny yn y Geiriadur Mawr a gweld mai gair Cymraeg arall am glymu(to tie)ydi hwn. Addewais iddi dynnu llun Humphrey yn 'cawio' a'i anfon i mi.


Diolch am ei anfon mor sydyn Louie.


Ffrind o Awstralia anfonodd y rhain i mi a synais weld beth oedd yn galw Coch y Bonddu. Conchy Bondhu! Wel, rwan beth ydy hyn, ni Gymru sydd wedi ei Gymreigeiddio, neu ydy'n nhw wedi newid y gair i siwtio'u hunain?

cymraeg

Llyn Nantlle

Dyma lun diweddar o lyn Nantlle, dynnwyd gan 'Eifion'. Dyma'i Flikr Llyn Nantlle Uchaf


A dyma lun gan Richard Wilson sydd yn hongian yn y Walker Art Gallery yn Lerpwl. Roedd yr hen Wilson yn reit agos i'w le pan dynnodd hwn yn toedd?
Mae'n debyg eich bod wedi casglu yn barod fod gennyf feddwl mawr o Nantlle a'i phobol? 'Roeddwn yn edrych o gwmpas siop Na-Nog, Y Siop Gymraeg yn Llandudno yn ddiweddar a gwelais ddarlun o gwch ar lan y llyn ac englyn gan Dafydd Morris odditano. Cyfeiriais ato i Emyr y gwr, a doeddwn i ddim yn meddwl ei fod wedi cymeryd fawr sylw ohonof, ond y pnawn hwnnw daeth adref hefo'r llun imi.
Dyma'r englyn-

Llyn Nantlle
Hwn yw crud y creawdwr-a luniodd
Ei lannau a'i oerddwr,
Ei hafau ddaw a'r rhwyfwr
I dynnu don ar y dwr.
Dafydd Morris

Dyma un o fy ffefrynau o'r llyn a'r Wyddfa. Gan yr arlunydd enwog Richard Wilson yn y ddeunawfed ganrif. 'Y Wyddfa o Lyn Nantlle', Richard Wilson

Cychod Conwy

Mae cychod arbennig iawn ar yr afon Conwy, yn enwedig yr adeg yma o'r flwyddyn. Hen gychod pysgota ydynt a elwir yn 'Nobbies'. 'Does dim ond rhyw ddeugain ar ol erbyn heddiw yn ol pob tebyg.


Cychod hwylio ydynt ac maent yn hawdd i'w 'nabod gan fod pen ol y cwch yn isel a'r tu blaen yn uwch.


Dyma wefan o Hen_luniau_cychod_Pwllheli


Dyma lun o hen long(replica)Yr HMS Pickle, sydd wedi ymgartrefu yma yng Nghonwy.


I orffen y post yma, dyma lun yr haul yn machlud ar yr afon a'r cychod echnos.
cymraeg

Y Goeden Afal

Cliciwch ar y llun i'w weld yn fwy.

'Rwyf yn aelod o grwp tecstiliau o'r enw Serendipity ac 'rwyf wedi agor blog Saesneg o'r enw SerenTex i ddangos ein gwaith a rhoi tipyn o'n hanes. Mae pump ohonom yn Gymru Cymraeg allan o 14eg a'r peth braf yn y grwp ydy'r ffaith fod y merched di-gymraeg yn poeni dim pan yda ni'n cael sgwrs yn Gymraeg. I'r gwrthwyneb, mae rhai ohonynt yn hoffi'n clywed yn gwneud hyn. Mae un Saesnes ronc yn ein plith sydd yn wastad yn edrych ar S4C gyda theitlau Saesneg. Ei ffefryn mwyaf ydy Compasionate.

Mi es ar ol ysgyfarnog am funud. Mynd i ddweud beth oedd y gwaith yn y llun uwchben yr oeddwn. Y gamp oedd i aelodau'r grwp wneud llun yn cynnwys adgofion med du gwyn ac ychydig o oren.
Roedd yna hen geden afal yn nhy fy Nain Victoria yn Nantlle nad oedd byth yn dwyn ffrwyth. Dywedodd hi wrthyf lawer gwaith fel yr oedd wedi ceisio gael fy nhaid i dorri'r goeden i gael my o olau yn y gegin, yn enwedig a dim falau yn tyfu arni. Mi fyddai taid yn dweud rhyw adnod o'r Beibl wrthi "Gad ef y flwyddyn hon eto". beth bynnag, y flwyddyn y bu taid farw 'roedd afalau ar yr hen goeden am y tro cyntaf erioed. cahfodd hi ddim ei thorri tra'r oedd nain yn fyw. Os gwn i ydy hi'n dal yno?
'roedd yn arferiad gan y teulu gael tynnu llun o dan y goeden, a dyna sydd yn y cwilt bach yma, llun o taid a nain a 'nhad, fy nhad a Gwilym ei frawd, a finnau hefo Mair fy nghyfneither.

Mae Gwyneth fy nghyfneither, dwi'n gwybod yr enw Cymraeg am '2nd cousin' bachgen sef cyfyrder. All rhywun ddweud wrthyf beth ydy merch? Dyna'r berthynas rhyngom. 'Buom yn byw y drws nesaf i'n gilydd yn blant yn Nantlle. Dyma'i chwilt adgofion hi, mae'r ddau yn 'waith ar eu hanner' cofiwch.


Fe fydd pobl Nantlle i gyd yn 'nabod yr olygfa yma o'r Wyddfa o lyn Nantlle. 'Roedd y ddwy ohonom yn cofio mynd i ymdrochi yn Boncan Bach yn yr haf. A mynd i hel cnau a mwyar duon.
Rwyf newydd ddod ar draws y wefan yma 'rwan ac wrth fy modd. Gwefan Dyffryn Nantlle

Aduniad

Bydd y diwrnod yma yn aros yn fy nghof yn hir iawn. Trefnodd fy ffrind Enid, sydd yn byw yn Sir Fon gyfarfod rhwng pump ohonom yn Llandrillo yn Rhos. 'Roedd dwy ohonom yn byw yn eithaf agos at ein gilydd yn Deganwy, dwy Fargaret yn digwydd bod, ond un un yn cael ei galw'n Megan. Cododd Enid ni i fyny yn ei char ar y ffordd. Daeth y ddwy arall, Nan a Louie i'n cyfarfod o Lerpwl.
Roeddem i gyd yn Ysgol Dyffryn Nantlle yr un pryd. Un o'r Ynys ger Pantglas yw Megan yn wreiddiol a Nan o Garndolbenmaen. 'Roedd y ddwy yn byw yn ddigon agos i'w gilydd i fod yn mynd i'r un capel pan yn blant.
Yng Ngharmel 'roedd cartref Louie, Enid o Dalysarn a minau rhyw dafliad carreg i ffwrdd oddiwrthi yn Nantlle.

Buom yn sgwrsio o 11 yn y bore hyd 6 o'r gloch y nos. 'Roedd gen i ddau lyfr Llofnodion hefo fi, ac 'roedd enwau hen gyfeillion ac athrawon ynddo, fu'n gymorth i gofio digwyddiadau a chymeriadau, ac aethom o un peth i'r llall gan sgwrsio'n ddifyr am yr holl oriau. Y peth oedd yn darawiadol am y llyfrau yma oedd y ffaith fod y rhan fwyaf ohonynt yn Saesneg. Meddyliwch, criw o bobl ifanc a chefndir mor Gymreig, yn sairad Cymraeg yn ein cartrefi a Chymraeg yn yr ysgol ac yn yr iard yn ysgrifennu yn Saesneg yn y llyfrau yma! Byddai'r athrawon hyd yn oed yn siarad llawer o Gymraeg yn y gwersi Saesneg, Arlunio, Bioleg a.y. Er ein bod yn cael ein haroliadau trwy gyfrwng y Saesneg, Cymraeg oedd prif iaith y gwersi hyd y cofiaf. 'Digwyddodd hyn amser maith yn ol cofiwch. Wnai ddim dweud faint chwaith. Dyfalwch chi wrth edrych ar y llun.

Bwriadwn gyfarfod eto cyn hir a cheisio cael y rhai oedd yn methu dod y tro hwn yno hefyd.



Dyma lun ohonom gyda'n gilydd. Diolch i Enid am drefnu y diwrnod arbennig yma i ni.
cymraeg

Y trydydd diwrnod

Gredwch chi mai merch o'r Alban oedd yr ymwelydd cyntaf ar y flog yma? Os darllenwch y sylwadau, gwelwch ei bod wedi ateb yn Gymraeg. Chwarae teg iddi, defnyddiodd 'phrase book' meddai hi.
Dro bach yn ol, cymerais ran mewn cyfnewid tudalennau llyfr wedi eu dyluno ar y cyfrifiadur a'u cynhyrchu mewn brodwaith 'mixed media'
Dyma un a wnes er cof am fy Nain.
Mae hanes diddorol i hwn. Pan oeddwn yn blentyn 'roedd dror yng nghwpwrdd gwydur Nain yn llawn galanst, fel carai esgid a choncer yn hongian arno, edau, llwy i roi esgid am eich troed, ychydig o Meccano ar ol fy mrawd. Ynghanol rhain 'roedd y llwy garu harddaf a welsoch erioed. O bren afal dywedwyd wrthyf y cafodd ei cherfio. 'Roedd yn llwy ddwbl a chrac yn un o'r llwyau. 'Roedd gennyf feddwl y byd o hon. Nid fy nhaid roddod y llwy i Nain, ond gwas fferm lle'r oedd Nain yn gweini a'i cherfiodd iddi. Taflodd fy mam y llwy heb yn wybod i mi wrth 'spring cleanio'. Mae'n boen arnaf na fedraf ei chofio yn berffaith, mae fel rhyw freuddwyd mewn niwl.
Dyna pam y gwnes y llun yma gan ddefnyddio hen lun o Nain yn ferch ifanc.



cymraeg

Ymddiheuriad

Mae'n ddrwg gen i fod fy nghyflwyniad yn Saesneg, ond gan fod gennyf ddwy blog arall does dim modd newid hwn hyd y gwelaf.

Magwyd fi ym mhentref Nantlle, y pentref gorau yn y byd. Mae cyfarfod un o'r hen gyfoedion yn mynd a fi'n syth yno i mhlentyndod. Cefndir ardderchog i dyfu i fyny ynddo. Os cewch gyfle i ddarllen llyfr Iona ac Andy y cantorion gwlad enwog, fe gewch ddarllen yn union y magwraeth a ges innau. Mae Iona wedi ei ddweud yn llawer gwell nag y gallaf i.

Cyn ddisgybl o Ysgol Dyffryn Nantlle ydw i ac yn falch iawn o gyhoeddi hynny hefyd.
Es ymlaen i Goleg y Normal, Bangor a bum yn dysgu am dros ddeg mlynedd ar hugain. Ar ol ymddeol gofynnwyd i mi ddysgu pobl i ddefnyddio Peiriant Gweu, Electronig a 'punchcard' i Goleg Llandrillo, oedd a 'satelite' yn Ysgol Tan y Fron ym mhentref Bylchau, Sir Ddinbych. Cymerais ddosbarthiadau ddau ddiwrnod yr wythnos yno am bum mlynedd. Edrychaf yn ol ar yr amser a dreuliais yno fel un a gyfnodau hapusaf fy mywyd.

Erbyn hyn rwyf wedi llwyr ymddeol gan dreulio fy amser yn chwarae hefo'r cyfrifiadur, ysgrifennu fy 'blogs' mor reolaidd ag y gallaf a chreu, a chreu, beth bynnag fyddaf yn deimlo fel ei wneud ar y pryd.


Dyma i chi lun o ddarn o fy 'lofft' lle bydda i'n chwarae. Rwy'n gorfod dringo ystol i gyrraedd hon, ac rwy'n gobeithio y medraf barhau i'w dringo am flynyddoedd lawer eto.


Dyma lun arall o'r ochr arall o'r llofft. Hwyrach a gadawaf i chi weld tipyn o'r llanast yn nes ymlaen. Gyda llaw os buasech yn hoffi gweld y lluniau yn fawr, rhowch glic ar y llun.
cymraeg

Y Post Cyntaf

Rwyf yn byw ar lan yr afon Conwy, yn union tros y ffordd a'r castell. Rwy'n briod a dau fachgen wedi tyfu i fyny ac mae gennyf 4 o wyrion ac un arall ar y ffordd.

Dechreuais flog Saesneg tua'r Nadolig y llynedd a gelwais hi yn 'Digital Gran' gan fy mod yn Nain ac yn hoff iawn o chwarae hefo'r cyfrifiadur. Cefais tipyn o hwyl ar y cyfrifiadur dros y blynyddoed gan gael llawer o waith wedi ei gyhoeddi mewn gwahanol gylchgronau Brodwaith ac felly ymlaen yn Saesneg.

Rwyf wrth fy modd yn gwneud pob math o waith llaw ac yn gorfod dal yn dynn yn fy mhwrs yn amal rhag gwario mwy o arian ar ddechrau rhyw 'broject' newydd hollol i mi.
Rwyf yn perthyn i grwp tecstiliau o'r enw 'Serendipity' ac rwyf wedi dechrau blog tros y grwp o'r enw 'Serentex'.

Pleser arall gennyf yw tynnu lluniau a chamera ddigidol, a byddaf yn ceisio rhoi llun ar fy mlog mor aml a phosib.

Gyda llaw, rhyw bleser bach i mi fy hun ydy'r flog yma, ond gorau'n y byd os bydd merched Cymru yn ei ddarllen o dro i dro hefyd. Edrychaf arno fel ffordd i hybu'r Gymraeg ar yr un pryd ysprydoli merched i wneud mwy o waith llaw. Teimlaf ers tro byd fod ein hysgolion wedi eu gorfodi i roi gwaith llaw o'r neilltu er mwyn rhoi mwy o amser i'r 3R a phethau eraill sydd yn cael eu cyfrif yn bwysicach. Wrth gwrs mae angen sylw mawr ar y pynciau yna, ond mwy a mwy o amser hamdden sydd gennym ac mae llawer o'n pobl ifanc ni heb y sgiliau sydd eu hangen i ddiddori eu hunain. Mae creu rhywbeth o'r newydd yn gallu rhoi pleser mawr iawn ac mae'n drist meddwl fod cymaint o bobl heb deimlo'r pleser yma.
cymraeg